Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej Andrzej Duda: Prośba o zastosowanie prawa łaski wobec Artioma Waulina

Proszę o zastosowanie prawa łaski, w formie abolicji indywidualnej umarzającej postępowanie ekstradycyjne, wobec Artioma Waulina, obywatela Ukrainy zatrzymanego 20 lipca 2016 r. przez polską Straż Graniczną na wniosek władz USA. Artiom Waulin został zidentyfikowany jako właściciel serwisu internetowego Kickass Torrents, zamieszczającego linki do plików udostępnianych przez internautów z całego świata.

Artiomowi Waulinowi postawiono w USA zarzut naruszania praw autorskich i zmowy w celu naruszania praw autorskich. W istocie linki pojawiające się w serwisie Kickass Torrents często prowadziły do materiałów objętych prawem autorskim, jednak serwis informował, że w zgodzie z amerykańskim Digital Millennium Copyright Act usuwa linki wskazywane jako prowadzące do takich materiałów.

Z Kickass Torrents korzystało ok. 50 milionów użytkowników miesięcznie, co wskazuje na skalę społecznego zapotrzebowania na tego typu usługi. Na stronie amerykańskiego Departamentu Sprawiedliwości można przeczytać, że "wartość materiałów objętych prawem autorskim" dostępnych przez linki Kickass Torrents wynosiła ponad miliard dolarów. Jeśli jest to prawda, to oznacza to rzecz jak najbardziej pozytywną: że użytkownicy tego serwisu mogli zaoszczędzić ponad miliard dolarów, które mogły być następnie przeznaczone przez nich na inne towary i usługi, przyczyniając się do rozwoju gospodarki. Nie oznacza to jednak automatycznie, że właściciele praw autorskich stracili szansę na zarobienie takiej sumy. Założenie, że użytkownicy Kickass Torrents przy braku dostępu do "pirackich" plików zapłaciliby im ten miliard dolarów jest w oczywisty sposób nieuzasadnione - podwyższanie ceny oznacza spadek popytu. Możliwe nawet, że właściciele praw autorskich pośrednio zyskali na reklamie ich utworów - istnieją badania (np. przeprowadzone przez The American Assembly przy Uniwersytecie Kolumbia) wskazujące, że osoby ściągające z Internetu "pirackie" z utworami muzycznymi chronionymi prawami autorskimi kupują znacznie więcej utworów legalnych niż miłośnicy muzyki, którzy tego nie robią.

Prawa autorskie w obecnym kształcie - tak naprawdę forma monopolu wywodząca się z niegdysiejszych monopoli drukarskich - nie przystają do cyfrowej rzeczywistości XXI wieku. W szczególnie rygorystycznej formie wymuszane są przez USA. Kilka lat temu przy próbie przystąpienia Polski do popieranej przez USA umowy ACTA na ulice wyszły tłumy ludzi, obawiając się właśnie ograniczenia swobody dostępu do faktycznie "piracko" udostępnianych plików. Spowodowało to w efekcie odrzucenie ACTA przez Polskę i całą Unię Europejską. Partia Prawo i Sprawiedliwość oświadczyła wówczas, że ACTA ogranicza swobody obywatelskie. W 2015 roku posłowie PiS, wzburzeni zjawiskiem tzw. copyright trollingu, wnieśli do Sejmu projekt nowelizacji tej ustawy, całkowicie dekryminalizujący rozpowszechnianie cudzych utworów bez uprawnienia w przypadkach, gdy nie jest to dokonywane w celu osiągnięcia korzyści majątkowej (przedstawiał go w Sejmie poseł Andrzej Jaworski). Gdyby ta poprawka została uchwalona, osoby udostępniające pliki z utworami chronionymi prawami autorskimi, do których linki znajdowały się w serwisie Kickass Torrents nie popełniałyby przestępstw w świetle polskiego prawa - a więc zarzut ewentualnego pomocnictwa ("zmowy" w celu naruszania praw autorskich) postawiony Artiomowi Waulinowi byłby niezasadny.

Zastosowanie prawa łaski wobec domniemanego właściciela Kickass Torrents byłoby logiczną kontynuacją wyżej wymienionej, słusznej inicjatywy, a także sygnałem dla milionów użytkowników Internetu w Polsce i miliardów na całym świecie, że Polska występuje w obronie wolności w cyberprzestrzeni. Mogłoby stanowić początek zmian przestarzałego monopolu autorskiego w skali globalnej.