Greek Government, Υ.Π.Ε.ΚΑ: Protect the waters and the environment of Aoos

photo: Alexandros Stamatiou-Protect Aoos-phasma2

more info > http://protectaoos.blogspot.gr/

Οι κάτοικοι της Τοπικής Κοινότητας Βωβούσας θέλουμε να δηλώσουμε τη ρητή και κατηγορηματική αντίθεσή μας σχετικά με τα όσα προβλέπει η Β’ φάση του σχεδίου Διαχείρισης του Υδατικού Διαμερίσματος Ηπείρου, με αντικείμενο την μεταφορά νερού από την υδρολογική λεκάνη του ποταμού Αώου προς την περιοχή του λεκανοπεδίου Ιωαννίνων.
Θέλουμε να υπογραμμίσουμε ότι κάθε εγχείρημα μεταφοράς νερού από τον ποταμό Αώο και τους παραποτάμους αυτού, καθώς και οποιαδήποτε επέμβαση που αλλοιώνει τον χαρακτήρα του περιβάλλοντος και απειλεί την ευαίσθητη ισορροπία του οικοσυστήματος της περιοχής και του γειτονικού Εθνικού Δρυμού της Βάλια Κάλντα θα έχει να αντιμετωπίσει τη δυναμική και με κάθε μέσο κινητοποίησή μας.
Στην προσπάθεια αυτή η τοπική κοινότητα ζητά την έμπρακτη συμπαράσταση μας...

**English Version**
The Hydroelectric Power Work at Aoosriver started in 1988. Since then, 100.000.000m3 of water has been lost. As a result, Aoos has been reduced to a tributary of the ValiaKalda stream (Arkoudorema) and cannot join the rivers Voidomatis and Sarandaporos at Konitsa during the summer months as it used to. The trout and nimachilos populations are constantly decreasing. The river’s largest fish species, the sirtari (which resembles the mullet), is now extinct. By contrast, the crayfish population has increased, although the species was not common in Aoos before. The river’s flow velocity has reduced and stagnation has led to an increase in water temperature, as well as poor water ventilation and oxygenation. The bottom of the river is now covered with mud and shows signs of eutrophication.

The potential environmental effects of the workat Aoos were studied hastily and perfunctorily. The studies were carried out after the works for the construction of the Aoos dam had started, and lack scientific validity. However, a different study carried out by the Goulandris Institution has called for the immediate return of a large volume of water from the dam.
In the midst of a dark period of social degradation and political instability, during which popular uprisings are scarce, the idea of constructing a dam in Aoos, in the area above the village Vovoussa, is once again on the table. The relevant Ministry seems unwilling to remove from its agenda a work which will effectively ‘knock out’ the already damaged ecosystem of North Pindos, despite the overwhelming disagreement of North Pindos’s residents and communities.
The consequences of constructing the dam need not be scientifically proved; observing the volume of the water of Aoos (especially during the summer months), the water fauna, the deposition of sludge, and the herbal growth in the formerly stony bottom of the river, makes the consequences obvious.
Constructing a dam in the outfall of ValiaKalda, one of the most renowned Greek Parks, will be the final nail in the coffin for a large part of the National Park of North Pindos and, in particular, for the VikosAoos part, which has been a Natural Park since 1973.
The local community does not simply demand the cancellation of the dam construction plan in the area of Vovoussa; it also wants to stress the importance of the environmental and legal effects of the dam that is already constructed in Aoos.
Why is there an obsession with this work? The issue of constructing the dam frequently comes into (and out of) play. The work is constantly rejected or postponed (in 1995 by the Hellenic Ministry for the Environment Physical Planning and Public Works, and in 2000 by the Minister Ms.Birbili). What do people who bring the issue to the forefront think of Aoos? Is there a comprehensive record of the quantity of water with respect to the intake of water? Why do all relevant proposals and estimations only refer to the point at which Aoos meets the rivers Voidomatis and the Sarandaporos? Is it rational to build a dam within a special conservation area, in view of the consequences that constructing a dam will have on all areas from Vovoussa to Konitsa, which belong in the Natura 2000 scheme?
Indeed, the work might be possible and profitable. But, looking at the situation from a biological and environmental perspective, it is not certain that Aoos can survive the construction of a dam, even if it does not divert a large quantify of water. What makes things even more worrying is that the work will be carried out with fast-track procedures. This means that valuable and necessary environmental studies will be slid over.
Constructing a dam is not a developmental project: it does not create new jobs and does not improve the infrastructure. On the contrary, the environment, which is the basic source of incomefor the area’s inhabitants, is destroyed. However, there might be profit for TERNA S.A., PPC Renewables and whoever they represent.
**Greek Version**
Το 1988 εκκινεί τη λειτουργία του το ΥΗΕ Πηγών Αώου. Από την ημέρα εκείνη 100 εκ. κυβικά μέτρα νερού τον χρόνο πάυουν να ακολουθούν μια διαδρομή χιλιάδων χρόνων. Ο Αώος καταλήγει τα επόμενα χρόνια να είναι παραπόταμος του Ρέματος Βάλια Κάλντα (Αρκουδόρεμα), να μη συναντά, τους θερινούς μήνες (τα τελευταία χρόνια) στην Κόνιτσα, τον Βοϊδομάτη και τον Σαραντάπορο. Οι πληθυσμοί της πέστροφας και του νημάχειλου του ποτάμιου, (μπριάνι), φθίνουν συνεχώς. Το ογκωδέστερο ψάρι του ποταμού, το «συρτάρι», είδος συγγενές με τον κέφαλο, έχει εξαφανιστεί. Αντίθετα η καραβίδα, είδος μέχρι πρόσφατα όχι συχνό στον Αώο, έχει πολλαπλασιαστεί. Η πτώση της ροής ελαττώθηκε και η στασιμότητα των υδάτων αυξάνει τη θερμοκρασία του ποταμού μειώνοντας τον αερισμό και την οξυγόνωση των υδάτων. Ο πυθμένας καλύπτεται πια από λάσπη και εμφανίζει ευτροφισμό.

Η Μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων των έργων του φράγματος πηγών Αώου έγινε τυπικά, γρήγορα και εκ των υστέρων, ενώ στερείται επιστημονικής εγκυρότητας. Από την άλλη, το Ίδρυμα Γουλανδρή εκπόνησε μελέτη που ζητά μέρος του υδάτινου όγκου του φράγματος να επιστρέψει στη φυσική του ροή.
Σε μια περίοδο που διαλύεται η καθημερινότητα της κοινωνικής πλειοψηφίας με τις εφαρμοζόμενες πολιτικές, τα αντανακλαστικά της λαϊκής αντίδρασης δε βρίσκονται στο ύψος των περιστάσεων. Σήμερα, τίθεται και πάλι το θέμα δημιουργίας φράγματος στον Αώο, στην περιοχή άνω της Βωβούσας.
Παρά τη συντριπτική άρνηση φορέων και πολιτών, το αρμόδιο Υπουργείο δεν αίρει, τελεσίδικα, από τους σχεδιασμούς του ένα έργο που θα αποτελέσει τη χαριστική βολή στο ήδη επιβαρυμένο οικοσύστημα της Βόρειας Πίνδου.
Οι επιπτώσεις του ανωτέρω φράγματος δεν χρειάζονται επιστημονικές μελέτες για να τεκμηριωθούν, αφού η απλή παρατήρηση του όγκου υδάτων του Αώου, ιδίως το καλοκαίρι, της υδροπανίδας, της εναπόθεσης ιλύος και του φυτικού ευτροφισμού στον άλλοτε πετρώδη πυθμένα του ποταμού, τις καθιστά εύκολα αντιληπτές. Παράλληλα, οι παρεμβάσεις που απαιτούνται για την κατασκευή του (μεταφορά υλικών, αγωγοί, διάνοιξη δρόμων) θα επιβαρύνουν σε μεγάλο βαθμό το δάσος και το οικοσύστημα σε απόσταση πολύ κοντά στα όρια του δρυμού Βάλια Κάλντα.
Η φραγματοποίηση των εκβολών της Βάλια Κάλντα, που αποτελεί έναν από τους σπουδαιότερους ελληνικούς δρυμούς, θα αποτελέσει την ταφόπλακα ενός μεγάλου τμήματος του Εθνικού Πάρκου Βόρειας Πίνδου και δη του τμήματος Βίκου Αώου που ανακηρύχθηκε Εθνικό Πάρκο το 1973.
Η τοπική κοινωνία δε ζητά απλά να πάψει να υφίσταται το σχέδιο του φράγματος της Βωβούσας, αλλά να εκτιμηθούν οι επιπτώσεις και το νομικό πλαίσιο του ήδη υπάρχοντος φράγματος των Πηγών Αώου.
Για ποιο λόγο υπάρχει τέτοια εμμονή στο συγκεκριμένο έργο; Το θέμα κατασκευής του φράγματος έρχεται και παρέρχεται με αλλεπάλληλες αναβολές και απορρίψεις (1995 από το ΥΠΕΧΩΔΕ και το 2009 από την Τ. Μπιρμπίλη). Ποια είναι η εικόνα που έχουν για αυτό που σήμερα ονομάζουμε Αώο, όσοι επαναφέρουν το θέμα; Υπάρχει εμπεριστατωμένη καταγραφή και μελέτη της ποσότητας υδάτων στο ύψος της Υδροληψίας και γιατί στις προτάσεις και τους υπολογισμούς που τις συνοδεύουν λαμβάνουν υπόψη την παροχή στη σμίξη Αώου, Βοϊδομάτη και Σαραντάπορου; Μπορεί να κατασκευαστεί ένα φράγμα μέσα σε Ζώνη Διατήρησης Οικοτόπων και Ειδών (ΦΕΚ 639/2005) όπου θα διαταράξει κατάντη περιοχές Natura από την Βωβούσα μέχρι την Κόνιτσα;
Και αν τεχνικά και οικονομικά , το έργο κρίνεται «εφικτό» και κερδοφόρο, βιολογικά και περιβαλλοντικά, ο Αώος αντέχει μια τέτοια επέμβαση; Έστω και ενός φράγματος που δεν θα εκτρέπει ποσότητα νερού!
Η ανησυχία γίνεται ακόμη μεγαλύτερη από τη στιγμή που αναμένεται το έργο να προχωρήσει με διαδικασίες fast-track, που σημαίνει ότι θα παρακαμφθούν ακόμα και οι στοιχειώδεις περιβαλλοντικές προϋποθέσεις. Ακόμα και η υποτυπώδης δημόσια διαβούλευση με την τοπική κοινωνία και τους φορείς που διαφωνούν με το έργο αυτό, ήδη θυσιάζεται για την επιτάχυνση της «επένδυσης».
Το έργο δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ούτε υποτυπωδώς, «αναπτυξιακό» για την τοπική κοινωνία. Ούτε θέσεις εργασίας δημιουργούνται, ούτε αναπτυξιακές υποδομές. Αντιθέτως καταστρέφεται το περιβάλλον που αποτελεί βασικό πόρο για τους ντόπιους που έχουν επενδύσει σε αυτό με ήπιας έντασης, αξιόλογες υποδομές. Κέρδη για λίγους, κέρδη για ΤΕΡΝΑ και ΔΕΗ Ανανεώσιμες και όποιους κρύβονται πίσω τους, είναι το μόνο όφελος της επένδυσης.
Υπερασπιζόμαστε τον τόπο μας και το φυσικό περιβάλλον ώστε να τα παραδώσουμε στις επόμενες γενιές όπως τα παραλάβαμε. Αντιστεκόμαστε σε μια «ανάπτυξη» που στο επίκεντρο έχει μόνο τους αριθμούς, την κερδοφορία των «μεγάλων» με κάθε κόστος (περιβαλλοντικό, κοινωνικό, πολιτισμικό). Ελπίδα μας η αλληλεγγύη των κινημάτων και η ενεργοποίηση των πολιτών ώστε να κάνουμε τον αγώνα της προστασίας του Αώου υπόθεση όλων μας….
Τα Μέλη της
«Κίνησης για την προστασία του Αώου»