ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ & ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗ ΤΣΙΜΕΝΤΑΔΙΚΟΥ, ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ & ΑΝΑΔΕΙΞΗ του ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ ΑΥΛΙΔΑΣ

Στην Αυλίδα που συνδέεται με τη θυσία της Ιφιγένειας και τον απόπλου του ελληνικού στόλου για την Τροία [1] και όπου επίσης υπάρχει πλήθος από αρχαιότητες, βρίσκεται στον Όρμο Μικρό Βαθύ εντός του κηρυγμένου αρχαιολογικού χώρου [2] το ανενεργό Τσιμεντάδικο, πρώην Τσιμέντα της ΑΓΕΤ ΗΡΑΚΛΗΣ.
Το Τσιμεντάδικο με τον θηριώδη όγκο του είναι ένα τοπόσημο στην είσοδο της Χαλκίδας. Πρόκειται για ένα συγκρότημα τεσσάρων παραγωγικών μονάδων. Η πρώτη μονάδα κατασκευάστηκε το 1928. Αφού με τις επεκτάσεις του το εργοστάσιο ισοπέδωσε το λόφο με το Μυκηναϊκό νεκροταφείο στην κηρυγμένη ως αρχαιολογικό χώρο χερσόνησο, σταμάτησε τη λειτουργία του το 2013.
Επί πολλά χρόνια έδωσε δουλειά σε χιλιάδες εργαζόμενους απ΄ όλη την Εύβοια αλλά και έπληξε δραματικά την ποιότητα ζωής της περιοχής, με ρύπους τσιμεντόσκονης.
Η πόλη της Χαλκίδας ζούσε και ¨ανέπνεε¨ μαζί του.
Το κτιριακό συγκρότημα σύμφωνα με το Ν.4858/2021 (άρθρο 6 §1γ) διαθέτει εκείνα τα χαρακτηριστικά που το καθιστούν μνημείο ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής, κοινωνικής, τεχνικής, βιομηχανικής, εν γένει ιστορικής αξίας , είναι συνδεδεμένο, με μια παραγωγική διαδικασία καθοριστική για την εξέλιξη και τη μορφή των σύγχρονων ελληνικών πόλεων και με το ¨πανταχού παρόν¨ τσιμέντο.
Το τελευταίο διάστημα έχουν επιταχυνθεί οι διαδικασίες από την ιδιοκτήτρια εταιρεία, ΑΓΕΤ ΗΡΑΚΛΗΣ, για την κατεδάφιση του συνόλου των εγκαταστάσεων του Τσιμεντάδικου. Σκοπός είναι στην θέση του να γίνει ένα Επιχειρηματικό Πάρκο Ειδικού Τύπου Εφοδιαστικής Αλυσίδας, (LOGISTICS). [3]
Επιπλέον, στον Όρμο Μικρό Βαθύ που όπως προαναφέραμε συνδέεται με τη θυσία της Ιφιγένειας και τον απόπλου, του ελληνικού στόλου, για την Τροία, έχει παραχωρηθεί, η χρήση λιμένος στην εταιρία ΕΛΒΑΛΧΑΛΚΟΡ Α.Ε. με την δυνατότητα να κατασκευάσει μεγάλα τεχνικά έργα. [4]
Λόγω των μεγάλων τεχνικών έργων, αλλά και της βαριάς χρήσης θα προκληθούν ανεπανόρθωτες καταστροφές στον Αρχαιολογικό χώρο.
Τα LOGISTICS, είναι βιομηχανική δραστηριότητα και δεν αρμόζει στον αρχαιολογικό χώρο. Προαπαιτούμενες υποδομές για τη λειτουργία τους είναι ένα ελεύθερο δάπεδο χιλιάδων τετραγωνικών μέτρων από τσιμέντο και αποθήκες, τεράστιοι γερανοί, νέα λιμενικά έργα και εκτεταμένα δίκτυα μεταφορών . Οπότε θα επιβαρυνθούν οι τοπικές μετακινήσεις. Θ α υποβαθμιστεί ο κλειστός κόλπος του Νότιου Ευβοϊκού θέτοντας σε κίνδυνο περιοχή μέρους του δικτύου Natura 2000[GR2420016]. Επιπλέον, οι εγκαταστάσεις για να λειτουργήσουν χρειάζονται μικρό αριθμό εργαζομένων, η λειτουργία των logistics είναι μια ¨κλειστή¨ οικονομική δραστηριότητα που δεν θα προκαλέσει καμία προοπτική ανάπτυξης στην περιοχή, οπότε θα συνεισφέρουν ελάχιστα στην οικονομική ζωή της τοπικής κοινωνίας.
Η εμπορική χρήση  λιμένος στον Όρμο Μικρό Βαθύ, απαιτεί επίσης μεγάλα τεχνικά έργα [3] που θα προκαλέσουν ανεπανόρθωτες καταστροφές στην φυσική/μυθική ακτογραμμή, που έχει ήδη πληγεί από τις προβλήτες του Τσιμεντάδικου, στη θάλασσα του Όρμου με τις πιθανές ενάλιες αρχαιότητες , στο δασικό απόθεμα της περιοχής και το χερσαίο περιβάλλον γενικότερα. Ο αρχαιολογικός χώρος του ναού της Αυλιδείας Αρτέμιδος θα αποκοπεί από την πόλη .
Η κατεδάφιση του Τσιμεντάδικου θα αφανίσει ανεπιστρεπτί, έναν σημαντικό τόπο κοινωνικής, ταξικής, εργατικής, βιομηχανικής μνήμης της Εύβοιας. Θα χαθεί πολύτιμο κτηριακό απόθεμα.
Ο αρχαιολογικός χώρος της Αυλίδας είναι ένας παλίμψηστος τόπος, όπου τα αρχαία κατάλοιπα βρίσκονται δίπλα σε εγκαταλελειμμένα λατομεία, σε γιγάντια κτήρια-μηχανές, σε ένα τοπίο γεωγραφικά και συμβολικά μοναδικό! Απέναντι στη λογική της κατεδάφισης, οι τραγικές συνέπειες της οποίας θα φανούν πολλά χρόνια μετά, (βλέπε Κάστρο Χαλκίδας) και αντλώντας έμπνευση από διεθνείς πρακτικές αξιοποίησης εγκαταλελειμμένων βιομηχανικών κτηρίων, αλλά και εγχώριες με κορυφαία την Ελευσίνα ¨Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης για το 2023¨
ΠΡΟΤΕΙΝΟΥΜΕ / ΖΗΤΑΜΕ:
Την διάσωση της μυθικής Αυλίδας και του ανενεργού Τσιμεντάδικου

• Τη διατήρηση των εγκαταστάσεων του πρώην εργοστασίου τσιμέντου της ΑΓΕΤ ΗΡΑΚΛΗΣ, στο σύνολο τους ως βιομηχανική κληρονομιά και τ η λειτουργία τους με νέες χρήσεις, που θα προκύψουν μέσω συμμετοχικών διαδικασιών , προς όφελος της τοπικής κοινωνίας, με σεβασμό στο περιβάλλον και τον αρχαιολογικό χώρο , συμβάλλοντας στην πολιτιστική, εκπαιδευτική και τουριστική ανάπτυξη του τόπου .
• Την άμεση εκπόνηση του προβλεπόμενου σχεδίου i) για την «προστασία, ανάδειξη, διαχείριση ενός διαχρονικού αρχαιολογικού - πολιτιστικού πάρκου στον αρχαιολογικό χώρο της Αυλίδας και τη διασύνδεσή του με τη Χαλκίδα» , ii) για την «Αποκατάσταση και ανάδειξη του διεθνούς ενδιαφέροντος υποβαθμισμένου τοπίου του αρχαιολογικού χώρου της Αυλίδας» , και iii) την «ένταξη του αρχαιολογικού χώρου της Αυλίδας στα πολιτιστικά μνημεία της Unesco » [4]ΦΕΚ 299/18
• Τον καθορισμό ζωνών προστασίας για όλα τα μνημεία του Αρχαιολογικού Χώρου, του ναού της Αυλιδείας Αρτέμιδος, της μυκηναϊκής ακρόπολης, των κλασικών τειχών και των 11,5 χιλ διατείχισμα από το Μεγάλο βουνό στον Ανηφορίτη, κλπ.
• Την ένταξη της οδού Ι. Θρεψιάδη που διασχίζει την ιστορική κοιλάδα μέχρι το Τσιμεντάδικο, ακολουθώντας πορεία πλησίον της αρχαίας οδού Μυκαλησσός-προϊστορική Γλύφα-Χαλκίδα, όπως επίσης και του Όρμου Μικρό Βαθύ, σε Ζώνη Προστασίας Α ΄.

Μία τελευταία ευκαιρία
Θα είναι αυτή μια ευκαιρία, ίσως η τελευταία, να προστατευτεί και να αναδειχθεί το σπάνιο μείγμα αρχαιολογικού, ιστορικού, βιομηχανικού τοπίου και του μυθικού τόπου της Αυλίδας , που ενώ είναι γνωστός σε όλη την ανθρωπότητα, σήμερα παραμένει εγκλωβισμένος ανάμεσα σε σχεδιασμούς που τον αγνοούν, τον υπονομεύουν και εν τέλει τον καταστρέφουν.

ΟΜΑΔΑ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ ΠΟΛΙΤΩΝ για την ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ και ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΗ του ΤΣΙΜΕΝΤΑΔΙΚΟΥ ΧΑΛΚΙΔΑΣ, για την ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ και ΑΝΑΔΕΙΞΗ του ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ της ΑΥΛΙΔΑΣ

[1] «…..και τότε οι Έλληνες πήραν τα όπλα και μαζευτήκαν εδώ στης Αυλίδας τους όρμους με καράβια και άλογα…»  ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ¨ Ιφιγένεια η εν Αυλίδι¨ στρ. 81-83, «Ήρθα εδώ στ΄ αμμουδερό Αυλιδικό ακρόγιαλο…..» ως άνω στρ. 164-170 «…στα Αυλιδικά ακρόγιαλα που μ΄ έσυρες για νύφη….» ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ¨ Ιφιγένεια εν Ταύροις¨ στρ.213 Όμηρος ¨Ιλιάδα¨ ……
[2] Κήρυξη Αρχαιολογικού χώρου Αυλίδας ΦΕΚ 175/Β/26-3-1966,     και ΦΕΚ 562/τ.Β ́/11.8.1970, ΦΕΚ1427/Β/22-10-2001
[3] https://ypen.gov.gr/egkriseis-apo-to-kentriko-symvoulio-poleodomikon-thematon-kai-amfisvitiseon/
[4] (ΑΔΑ: ΨΣΟΗ4653ΠΩ-5Υ2)