Repatrieer kinderen samen met hun moeders uit Koerdische detentiekampen in Noordoost-Syrië

Het huidige voorstel van de regering om bij een repatriëring van Belgische kinderen uit Koerdische detentiekampen in Noordoost-Syrië de kinderen van hun moeders te scheiden botst op een aantal verontrustende psychologische bedenkingen. Jonge kinderen op een bruuske manier van hun ouders weghalen zonder perspectief op een mogelijk weerzien riskeert op korte en lange termijn te leiden tot ernstige psychosociale ontwikkelingsproblemen. Als (kinder)psychologen,(kinder)therapeuten, kinderartsen, kinderpsychiaters, (ortho)pedagogen en opvoeders voelen we ons verplicht hierop te wijzen in het belang van deze jonge kinderen.

Op korte termijn riskeert zulke bruuske onthechting van een vertrouwensfiguur bij jonge kinderen ernstige emotionele en sociale problemen, waaronder ernstige verlatingsangst, een terugval in hun psychologische ontwikkeling en de ontwikkeling van een onveilig hechtingspatroon, met name een onveilig-afwerende en/of gedesorganiseerde gehechtheid, die zich uit in aanhankelijk vastklampen en afwerend wegduwen, boosheid, angsten, hevige stressreacties, moeilijk te troosten, snelle en hevige gedrags- en gevoelsveranderingen en een gebrek aan vertrouwen in hechtingsfiguren en andere personen. Ook op lange termijn riskeert deze onveilige gehechtheid een duurzame invloed te hebben op latere sociale relaties.  

Bij de Belgische kinderen in de Koerdische detentiekampen zullen deze psychologische gevolgen op korte en lange termijn des te ernstiger zijn. Het betreft immers kinderen die op zeer jonge leeftijd werden blootgesteld aan levensbedreigende, traumatiserende situaties van bombardementen, beschietingen, gruweldaden, gevangenissen, isoleercellen en langdurige detentie in zeer erbarmelijke omstandigheden. De zeer hechte band die hierdoor ontstond tussen moeders en kinderen mag niet worden onderschat en kan men niet zomaar verbreken zonder blijvende psychologische schade aan te richten. Een psychologisch-medisch team stelde immers in oktober 2018 ter plekke vast dat de psychologische impact van de vele traumatiserende situaties op de kinderen relatief beperkt was mede door de bescherming en zorg van hun moeders. Ook de voorbije maanden en jaren tijdens het gedwongen verblijf in detentiekampen waren het de moeders die hun kinderen moesten beschermen tegen extreme weersomstandigheden, ondervoeding, onbehandelde wonden en ziekten en opnieuw oorlog en bombardementen. De kinderen nu repatriëren zonder hun moeders zal leiden tot een zeer ingrijpende onthechting, die de opgelopen traumatische stress zal versterken en de sociaal-emotionele ontwikkeling en sociale integratie in de samenleving ernstig riskeert te belemmeren.

Bovendien moeten we stilstaan bij de vraag hoe deze kinderen als jongeren gaan reageren wanneer ze worden geconfronteerd met de feiten dat ze gedurende maanden tot meerdere jaren verbleven in detentiekampen, omdat de toenmalige regering naliet hen te repatriëren. En, dat ze werden gescheiden van hun moeders, die de regering onberecht en ongestraft achterliet in Syrië. Sociaal-psychologisch riskeert dit te leiden tot een verheerlijking van hun ouders als helden, die vochten tegen de samenleving die hen dit heeft aangedaan.