Więcej kobiecych nazw ulic w Warszawie

Petycja w sprawie nadania ulicom w Warszawie nazw kobiecych patronek

Szanowne Radne, Szanowni Radni,
w Warszawie nie ma ulicy Zofii Moraczewskiej.
W Warszawie nie ma ulicy Narcyzy Żmichowskiej.
W Warszawie nie ma ulicy Haliny Konopackiej.
W Warszawie nie ma ulicy Marii Szymanowskiej.
W Warszawie nie ma ulicy Antoniny Leśniewskiej.
W Warszawie nie ma ulicy Zofii Chomętowskiej.
W Warszawie nie ma ulicy Stefanii Wojtulanis-Karpińskiej.
W Warszawie nie ma ulicy Gabrieli Balickiej-Iwanowskiej.
W Warszawie nie ma ulicy Kazimiery Iłłakowiczówny.
W Warszawie nie ma ulicy Heleny Syrkus.
W Warszawie nie ma ulicy Stefanii Wilczyńskiej.
W Warszawie nie ma ulicy Heleny Radlińskiej.
W Warszawie nie ma ulicy Józefy Joteyko.
W Warszawie nie ma ulicy Reginy Danysz-Fleszarowej.
W Warszawie nie ma ulicy Alicji Dorabialskiej.

W Warszawie nie ma ulic tak wielu kobiet, które poświęciły swoje życie na rzecz tego miasta, kraju i społeczeństwa, że nie sposób wymienić je tu wszystkie. Wciąż nie zrobiono wystarczająco dużo, aby zmniejszyć dysproporcję reprezentacji mężczyzn i kobiet w miejskim nazewnictwie.

Wymienione w petycji kobiety były wybitnymi polityczkami, naukowczyniami, lekarkami, działaczkami społecznymi, artystkami, architektkami, sportowczyniami, żołnierkami, pilotkami samolotów, pedagożkami, ekonomistkami. Przełamywały stojące przed nimi ograniczenia społeczne, walczyły o swoje prawa obywatelskie i polityczne, o prawo do edukacji i realizacji zawodowej. Były pierwszymi Polkami, które zdobywały tytuły naukowe i zasiadały w sejmie. Przecierały szlaki dla innych kobiet i zmieniały bieg historii.

W Warszawie nie znalazły się jednak jak dotąd żadne miejsca – ulice, aleje, ronda, place, skwery – które nazwano by ich imionami, oddając należny tym kobietom szacunek.

Miasto, które nie upamiętnia tworzących je kobiet, to miasto, które zakłamuje swoją historię. Zaniechanie w tej dziedzinie, to powtarzanie trwającej od wieków praktyki wymazywania, niedostrzegania i umniejszania kobiecych zasług i dokonań. To nie tylko kwestia braku szacunku – to również sposób utrwalania i podtrzymywania w społeczeństwie seksistowskich uprzedzeń i stereotypów. Historii ważnych dla Polski kobiet nie da się poznać ze szkolnych podręczników i nie widać jej w nazewnictwie miejskim. Musimy to zmienić, jeśli chcemy, aby nasze społeczeństwo stało się naprawdę równościowe.

Wzywamy Radę m.st. Warszawy do podjęcia konkretnych działań, które zmienią tę sytuację. Wzywamy, by w pierwszej kolejności Rada przyjęła uchwałę, na mocy której nada lub zmieni nazwę ulicom, alejom, rondom, skwerom i placom (w wybranych przez Urząd m.st. Warszawy lokalizacjach), tak by upamiętniały wymienione w petycji kobiety.

Chcemy ulic, alei, rond, skwerów, mostów, parków, stadionów, budynków i placów imienia:

• Zofii Moraczewskiej – działaczki społecznej, przewodniczącej Ligi Kobiet Galicji i Śląska, a później Zjednoczonej Ligi Kobiet. Posłanki na Sejm Ustawodawczy (1919-1922) i Sejm III kadencji w II Rzeczpospolitej (1930-1935), która za najważniejszy obszar swoich działań uważała pracę na rzecz praw kobiet.
• Narcyzy Żmichowskiej – pisarki, poetki i pedagożki. Jednej z pierwszych kobiet uczęszczających na posiedzenia Akademii Francuskiej, studentki Sorbony. Założycielki Entuzjastek – grupy skupiającej warszawskie emancypantki. Związanej z ruchem niepodległościowym i zaangażowanej w działalność konspiracyjną.
• Haliny Konopackiej – lekkoatletki, zdobywczyni pierwszego złotego medalu olimpijskiego dla Polski w 1928 roku oraz 27 tytułów mistrzyni polski w różnych dyscyplinach sportowych. Siedmiokrotnej rekordzistki świata w rzucie dyskiem, rzucie dyskiem oburącz i pchnięciu kulą.
• Marii Szymanowskiej – kompozytorki i jednej z pierwszych kobiet pianistek w historii kultury europejskiej, która koncertowała na terenie kilkunastu państw. Opisywanej przez Goethego, jako „czarowna Wszechmogąca w królestwie dźwięków”.
• Antoniny Leśniewskiej – farmaceutki i działaczki społecznej, jednej z pierwszych kobiet magistrów farmacji na świecie. Założycielki sanatorium w Ciechocinku i kobiecej apteki przy ul. Marszałkowskiej 72 w Warszawie.
• Zofii Chomętowskiej – wybitnej dokumentalistki i pionierki fotografii reportażowej, wiceprezeski Polskiego Towarzystwa Fotograficznego odznaczonej Złotym Krzyżem Zasługi za całokształt twórczości.
• Stefanii Wojtulanis-Karpińskiej – pilotki samolotów, szybowców, balonów, instruktorki skoków ze spadochronem. Podczas II wojny światowej służyła w brytyjskiej Pomocniczej Służbie Transportowej. Działaczki polonijnej i kombatanckiej.
• Gabrieli Balickiej-Iwanowskiej – doktorki botaniki, działaczki kobiecej i posłanki na Sejm Ustawodawczy I, II, III kadencji (1919-1935) jako kandydatki Narodowej Demokracji. Była członkinią Narodowej Organizacji Kobiet. W parlamencie pracowała na rzecz równouprawnienia płci oraz reformy oświaty.
• Kazimiery Iłłakowiczówny – wielokrotnie nagradzanej i odznaczanej poetki, prozaiczki, dramatopisarki, tłumaczki.
• Heleny Syrkus – profesorki architektury, teoretyczki modernizmu i funkcjonalizmu, jednej z założycielek grupy twórczej Praesens, wiceprezeski Congrés Internationaux d`Architecture Moderne.
• Stefanii Wilczyńskiej – wychowawczyni, pedagożki i działaczki społecznej; absolwentki nauk przyrodniczych na Uniwersytecie w Liège w Belgii. Razem z Januszem Korczakiem założyła i prowadziła Dom Sierot dla dzieci żydowskich w Warszawie przy ul. Krochmalnej (1912–1942). Zamordowanej wraz z Korczakiem i wychowankami Domu dla Sierot w Treblince.
• Heleny Radlińskiej – pedagożki, badaczki, działaczki niepodległościowej i twórczyni pedagogiki społecznej w Polsce.
• Józefy Joteyko – psycholożki, pedagożki i fizjolożki, która wraz z Marią Grzegorzewską tworzyła w Warszawie pedagogikę specjalną. Joteyko w 1896 roku obroniła pracę doktorską na wydziale medycznym w Paryżu i uzyskała dyplom doktora wszechnauk lekarskich, habilitację obroniła w roku 1927 na Uniwersytecie Warszawskim.
• Reginy Danysz-Fleszarowej – geolożki, działaczki społecznej, senatorki w latach 1935-1938, współzałożycielki Stronnictwa Demokratycznego i warszawskiej radnej.
• Alicji Dorabialskiej – fizykochemiczki, pierwszej w historii Polki, która uzyskała tytuł profesorski na uczelni technicznej. Współpracowniczki Marii Skłodowskiej-Curie.

Nadanie warszawskim ulicom nazw wyżej wymienionych kobiet powinno stanowić jedynie pierwszy krok na drodze do większego równouprawnienia w zakresie nazewnictwa miejskiego.

Niezbędne jest wskazanie przez miasto konkretnych lokalizacji, a nie jedynie wpisanie proponowanych patronek na listę zaakceptowanych propozycji nazw ulic (bank nazw), jak miało to miejsce w przypadku petycji zgłoszonej do Rady m.st. Warszawy 8 marca 2018 r. przez Fundację na rzecz Równości i Emancypacji STER oraz Stowarzyszenie Miasto Jest Nasze.