×
Әлеуметтік желіні бұғаттауға қарсы / Против поправок в законы о соцсетях
Вячеслав А.
создал эту петицию с обращением к
Администрация президента, Парламент Казахстана
Қазақстан азаматтық қоғамының ашық мәлімдемесі
Шетелдік интернет-ресурстардың, әлеуметтік желілер мен мессенжерлердің жұмысын шектеуге мүмкіндік беретін заңнамаға түзетулерді қабылдаудан бас тарту қажеттігі туралы
(Текст на русском языке ниже)
Қыркүйекте Қазақстан парламентінің мәжілісі "бала құқықтарын қорғау мәселелері бойынша кейбір заңнамалық актілерге өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" заң жобасын бірінші оқылымда қабылдады, онда ел аумағында шетелдік интернет-платформалардың, әлеуметтік желілердің, мессенжерлердің жұмысын шектеуге мүмкіндік беретін бірқатар норма қамтылған. Бұл қазақстандық интернет-кеңістікте Facebook, Instagram, Telegram, Whatsapp және т. б. танымал әлеуметтік желілердің еркін пайдаланылуына қауіп төндіреді.
Қазақстанда әлеуметтік желілер мен мессенжерлердің жұмысын бұғаттау және шектеу соңғы жылдары бірнеше рет болған. 2019 жылдың көктеміне дейін бұл әр түн сайын қайталанатын десе де болады. Алайда, соңғы екі жылда мұндай бұғаттаулар азайды, бұл сөзсіз оң өзгеріс.
Түзетулердің жаңа блогында ұсынылған нормалар – шетелдік интернет-платформаларды, әлеуметтік желілерді және мессенжерлерді Қазақстанда тіркеу қажеттігі туралы; олардың басшылығына тек республика азаматын тағайындау қажеттігі туралы; Қазақстанда тіркелуден бас тартуға байланысты ресурстардың жұмысын бұғаттау немесе баяулату мүмкіндігі туралы; шетелдік онлайн-платформалар, әлеуметтік желілер және мессенжерлер Қазақстанда тіркелген жағдайда қазақстандық басшыларының, пайдаланушылардың белгілі бір ақпаратқа немесе бүкіл ресурсқа, оның ішінде заңмен немесе сот шешімімен таратылуы шектелмеген, бірақ “ақпарат саласындағы уәкілетті органның нұсқамасымен қолжетімділігі уақытша тоқтатылған” (АҚДМ) ақпаратқа қолжетімдікті шектеу міндеті туралы; тиісті мемлекеттік органдардың өкілетін кеңейту туралы ұсынысты – біз репрессив және интернетті реттеуге емес, бақылауға, яғни іс жүзінде елдегі Конституция мен адам құқықтары саласындағы халықаралық стандарттарда тікелей тыйым салынған цензураны енгізуге бағытталған деп санаймыз.
Google, Mozilla сияқты ірі интернет-платформалар не Facebook сияқты әлеуметтік желі, оның Whatsapp мессенжері және Instagram әлеуметтік желісі, сондай-ақ Telegram сияқты мессенжерлер ұсынылатын талаптарға келіспей, Қазақстанда өкілдігін тіркеуден бас тартып, сол арқылы қазақстандықтарды еркін интернеттен айыруы бек мүмкін.
Түзетуді әзірлеушілер мен уәкілетті орган нормалар кибербуллиңмен күресу және шетелдік платформалармен тез байланыс орнату үшін қажет екенін айтады. Біз мұның тиімсіз екеніне, ал баланың құқығын қорғау сылтауымен түзетулер жүргізу тактикасы манипуляция екеніне сенімдіміз.
Бұл нормаларды қабылдау 2019 жылғы президенттік сайлаудан кейін көп айтылатын елді реформалау логикасына қайшы келеді. Түзетулердің қабылдануы елдің беделіне халықаралық нұқсан келтіріп, Қазақстанды қоғамдық-саяси дамуда кері итермелейтіні анық. Бұл сондай-ақ Қазақстан Республикасының Адам құқықтары саласындағы міндеттемелеріне қайшы келеді: олардың бір бөлігі цифрлық құқықтар, атап айтқанда, балалардың ақпарат алу және тарату құқығын қоса алғанда, ақпаратқа қол жеткізу және тарату құқығы; жеке өмірге қол сұқпаушылық құқығы; интернет желісінде бірлесу құқығы; және басқа да адам құқықтары. Адам құқықтарына мемлекет енгізген кез-келген шектеу, тіпті кибербуллиңге қарсы күрес сияқты ақылға қонымды болса да, адамды басқа құқықтарынан айырмауы керек.
Қазақстан аумағындағы шетелдік онлайн-платформалардың, соның ішінде әлеуметтік желілер мен мессенжерлердің қызметіне қатысты түзетулерді толық алып тастау, ал мемлекетке қоғам және сарапшылармен бірлесіп кибербуллиңмен күресудің тиімді тетіктерін әзірлеу қажет деп санаймыз. Маңыздысы - оның алдын алу, сондай-ақ бұған дейін болған құқық бұзушылықтарды зерттеу.
Интернетті дамыту мен реттеуге қатысты осындай бастамалардың барлығы елдің IT-қоғамдастығымен, құқық қорғау және азаматтық қоғаммен, мүдделі топтармен, бұл жағдайда балалар мен жасөспірімдердің өздерінің мүддесін ескере отырып, сондай - ақ балалардың дамып келе жатқан қабілеттері қағидатын ескеріп, цензураны болдырмау және адамның цифрлық құқықтарын шектемеу үшін міндетті түрде талқылануға тиіс.
Егер сіз мәлімдемеге қосылғыңыз келсе, оған қол қойыңыз. 15 қазанда қол жиналған хат президент әкімшілігі мен Қазақстан парламентіне тапсырылады.
//
Открытое заявление гражданского общества Казахстана
О необходимости отказа от принятия поправок в законодательство, позволяющих ограничивать работу иностранных интернет-ресурсов, социальных сетей и мессенджеров
В сентябре мажилис парламента Казахстана принял в первом чтении проект закона «О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты по вопросам защиты прав ребенка», который содержит целый ряд норм, открывающих возможности ограничивать на территории страны работу иностранных интернет-платформ, социальных сетей, мессенджеров. Это поставит под угрозу присутствие в казахстанском интернет-пространстве таких популярных социальных сетей как Facebook, Instagram, мессенджеров Telegram, Whatsapp и др.
Блокировки и ограничения работы соцсетей и мессенджеров в Казахстане происходили неоднократно в последние несколько лет. До весны 2019 года они были фактически ежевечерними. Однако в последние два года практика таких блокировок снизилась, что, вне всяких сомнений, является позитивной переменой.
Предложенные в новом блоке поправок нормы – о необходимости регистрации иностранных интернет-платформ, соцсетей и мессенджеров в Казахстане; о необходимости назначения их руководителями исключительно граждан республики; о возможности блокировки или замедления работы ресурсов из-за отказа регистрироваться в Казахстане; об обязанности казахстанских руководителей иностранных онлайн-платформ, соцсетей и мессенджеров, в случае их регистрации в Казахстане, ограничивать доступ пользователей к определенной информации или всему ресурсу, включая к не ограниченной к распространению законом или решением суда информации, но той, “доступ к которой был временно приостановлен предписанием уполномоченного органа в области информации” (МИОР); о расширении полномочий соответствующих государственных органов – мы считаем репрессивными и направленными не на регулирование, а контроль Интернета, то есть, фактически, на введение в стране цензуры, которая прямо запрещена Конституцией и международными стандартами в области прав человека.
Существует вполне реальный риск, что крупные интернет-платформы, такие как Google, Mozilla, или социальные сети, как Facebook, с его мессенджером Whatsapp и социальной сетью Instagram, а также такие мессенджеры, как Telegram, откажутся регистрировать свои представительства в Казахстане на предлагаемых условиях, лишив тем самым казахстанцев свободного интернета.
Разработчики поправок и уполномоченный орган указывают, что нормы необходимы для борьбы с кибербуллингом и более быстрой коммуникации с иностранными платформами. Мы убеждены, что выбранный путь – неэффективный, а тактика проведения поправок под предлогом защиты прав ребенка является манипуляцией.
Принятие этих норм противоречит логике реформирования страны, о которой много говорится после президентских выборов 2019 года. Очевидно, что принятие этих поправок нанесет большой международный ущерб репутации страны и откатит Казахстан назад в общественно-политическом развитии. Это также противоречит обязательствам Республики Казахстан в области прав человека, частью которых являются цифровые права, а именно право на доступ и распространение информации, включая право детей получать и распространять информацию; право на неприкосновенность частной жизни; право на свободу объединения в сети Интернет; и другие права человека.
Любые вводимые государством ограничения прав человека, даже по допустимым мотивам, как, например, борьба с кибербуллингом, не должны лишать человека его других прав.
Полагаем необходимым полностью исключить поправки, касающиеся деятельности на территории Казахстана иностранных онлайн-платформ, включая соцсети и мессенджеры, а государству совместно с общественностью и экспертами выработать эффективные механизмы реагирования на кибербуллинг. Что не менее важно – его профилактику, а также расследование уже совершенных подобного рода правонарушений.
Все подобные инициативы, касающиеся развития и регулирования интернета, должны предваряться и сопровождаться обязательным обсуждением с IT-сообществом страны, правозащитным и широким гражданским обществом, заинтересованными группами, как, в данном случае, - самими детьми и подростками, с учетом их наилучших интересов, а также принципа развивающихся способностей детей, - для исключения цензуры и ограничения цифровых прав человека.
Если вы готовы присоединиться к заявлению, подпишите его. 15 октября письмо с собранными подписями будет передано в администрацию президента и парламент Казахстана.
Вячеслав Абрамов , интернет-журнал Vласть
Диана Окремова , ОФ “Правовой медиа-центр”
Асем Жапишева , masa.media, Тіл кеспек жоқ
Джамиля Маричева , ProTenge
Дмитрий Дубовицкий , YouTube-канал “За нами уже выехали”
Димаш Альжанов , политолог
Тамара Калеева , ОФ “Адил соз”
Адиль Джалилов , Международный центр журналистики MediaNet, Factcheck.kz
Думан Смаков , Международный центр журналистики MediaNet, Factcheck.kz
Алёна Кошкина , Международный центр журналистики MediaNet
Снежана Цой , Международный центр журналистики MediaNet, Factcheck.kz
Мунира Ахмарова , МЦЖ MediaNet, Factcheck.kz, интернет-журнал Vласть
Аслан Сеит , Factcheck.kz
Александр Григорянц , Factcheck.kz
Чингиз Уалихан , YouTube-канал “За нами уже выехали”, Factcheck.kz
Медет Есимханов , Factcheck.kz
Игорь Братцев , Международный центр журналистики MediaNet
Думан Терликбаев , Factcheck.kz
Толепберген Маликов , Factcheck.kz
Павел Банников , Factcheck.kz
Татьяна Чернобиль , консультант по международному праву в области прав человека, член Экспертной группы по цифровым правам
Роза Акылбекова , правозащитник, КМБПЧ
Диана Березовская , грант-менеджер, КМБПЧ
Ирина Медникова , руководитель Попечительского совета Молодежной информационной службы Казахстана
Василина Атоянц , исполнительный директор Молодежной информационной службы Казахстана
Дмитрий Тихонов , КМБПЧ
Гульмира Куатбекова , КМБПЧ
Зульфия Байсакова , ОЮЛ «Союз кризисных центров»
Эльвира Ватлина , ОФ «Детский фонд Казахстана»
Андрей Гришин , КМБПЧ, сайт Bureau.kz
Рустам Жантасов , ОФ «Правозащитный центр «Glotion»
Арайлы Ниязова , КМБПЧ
Гульмира Биржанова , Правовой медиа-центр
Арсен Аубакиров , ОФ «Human Rights Consulting Group», координатор Экспертной группы по цифровым правам
Елжан Кабышев , ОФ «Digital Paradigm», член Экспертной группы по цифровым правам
Шетелдік интернет-ресурстардың, әлеуметтік желілер мен мессенжерлердің жұмысын шектеуге мүмкіндік беретін заңнамаға түзетулерді қабылдаудан бас тарту қажеттігі туралы
(Текст на русском языке ниже)
Қыркүйекте Қазақстан парламентінің мәжілісі "бала құқықтарын қорғау мәселелері бойынша кейбір заңнамалық актілерге өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы" заң жобасын бірінші оқылымда қабылдады, онда ел аумағында шетелдік интернет-платформалардың, әлеуметтік желілердің, мессенжерлердің жұмысын шектеуге мүмкіндік беретін бірқатар норма қамтылған. Бұл қазақстандық интернет-кеңістікте Facebook, Instagram, Telegram, Whatsapp және т. б. танымал әлеуметтік желілердің еркін пайдаланылуына қауіп төндіреді.
Қазақстанда әлеуметтік желілер мен мессенжерлердің жұмысын бұғаттау және шектеу соңғы жылдары бірнеше рет болған. 2019 жылдың көктеміне дейін бұл әр түн сайын қайталанатын десе де болады. Алайда, соңғы екі жылда мұндай бұғаттаулар азайды, бұл сөзсіз оң өзгеріс.
Түзетулердің жаңа блогында ұсынылған нормалар – шетелдік интернет-платформаларды, әлеуметтік желілерді және мессенжерлерді Қазақстанда тіркеу қажеттігі туралы; олардың басшылығына тек республика азаматын тағайындау қажеттігі туралы; Қазақстанда тіркелуден бас тартуға байланысты ресурстардың жұмысын бұғаттау немесе баяулату мүмкіндігі туралы; шетелдік онлайн-платформалар, әлеуметтік желілер және мессенжерлер Қазақстанда тіркелген жағдайда қазақстандық басшыларының, пайдаланушылардың белгілі бір ақпаратқа немесе бүкіл ресурсқа, оның ішінде заңмен немесе сот шешімімен таратылуы шектелмеген, бірақ “ақпарат саласындағы уәкілетті органның нұсқамасымен қолжетімділігі уақытша тоқтатылған” (АҚДМ) ақпаратқа қолжетімдікті шектеу міндеті туралы; тиісті мемлекеттік органдардың өкілетін кеңейту туралы ұсынысты – біз репрессив және интернетті реттеуге емес, бақылауға, яғни іс жүзінде елдегі Конституция мен адам құқықтары саласындағы халықаралық стандарттарда тікелей тыйым салынған цензураны енгізуге бағытталған деп санаймыз.
Google, Mozilla сияқты ірі интернет-платформалар не Facebook сияқты әлеуметтік желі, оның Whatsapp мессенжері және Instagram әлеуметтік желісі, сондай-ақ Telegram сияқты мессенжерлер ұсынылатын талаптарға келіспей, Қазақстанда өкілдігін тіркеуден бас тартып, сол арқылы қазақстандықтарды еркін интернеттен айыруы бек мүмкін.
Түзетуді әзірлеушілер мен уәкілетті орган нормалар кибербуллиңмен күресу және шетелдік платформалармен тез байланыс орнату үшін қажет екенін айтады. Біз мұның тиімсіз екеніне, ал баланың құқығын қорғау сылтауымен түзетулер жүргізу тактикасы манипуляция екеніне сенімдіміз.
Бұл нормаларды қабылдау 2019 жылғы президенттік сайлаудан кейін көп айтылатын елді реформалау логикасына қайшы келеді. Түзетулердің қабылдануы елдің беделіне халықаралық нұқсан келтіріп, Қазақстанды қоғамдық-саяси дамуда кері итермелейтіні анық. Бұл сондай-ақ Қазақстан Республикасының Адам құқықтары саласындағы міндеттемелеріне қайшы келеді: олардың бір бөлігі цифрлық құқықтар, атап айтқанда, балалардың ақпарат алу және тарату құқығын қоса алғанда, ақпаратқа қол жеткізу және тарату құқығы; жеке өмірге қол сұқпаушылық құқығы; интернет желісінде бірлесу құқығы; және басқа да адам құқықтары. Адам құқықтарына мемлекет енгізген кез-келген шектеу, тіпті кибербуллиңге қарсы күрес сияқты ақылға қонымды болса да, адамды басқа құқықтарынан айырмауы керек.
Қазақстан аумағындағы шетелдік онлайн-платформалардың, соның ішінде әлеуметтік желілер мен мессенжерлердің қызметіне қатысты түзетулерді толық алып тастау, ал мемлекетке қоғам және сарапшылармен бірлесіп кибербуллиңмен күресудің тиімді тетіктерін әзірлеу қажет деп санаймыз. Маңыздысы - оның алдын алу, сондай-ақ бұған дейін болған құқық бұзушылықтарды зерттеу.
Интернетті дамыту мен реттеуге қатысты осындай бастамалардың барлығы елдің IT-қоғамдастығымен, құқық қорғау және азаматтық қоғаммен, мүдделі топтармен, бұл жағдайда балалар мен жасөспірімдердің өздерінің мүддесін ескере отырып, сондай - ақ балалардың дамып келе жатқан қабілеттері қағидатын ескеріп, цензураны болдырмау және адамның цифрлық құқықтарын шектемеу үшін міндетті түрде талқылануға тиіс.
Егер сіз мәлімдемеге қосылғыңыз келсе, оған қол қойыңыз. 15 қазанда қол жиналған хат президент әкімшілігі мен Қазақстан парламентіне тапсырылады.
//
Открытое заявление гражданского общества Казахстана
О необходимости отказа от принятия поправок в законодательство, позволяющих ограничивать работу иностранных интернет-ресурсов, социальных сетей и мессенджеров
В сентябре мажилис парламента Казахстана принял в первом чтении проект закона «О внесении изменений и дополнений в некоторые законодательные акты по вопросам защиты прав ребенка», который содержит целый ряд норм, открывающих возможности ограничивать на территории страны работу иностранных интернет-платформ, социальных сетей, мессенджеров. Это поставит под угрозу присутствие в казахстанском интернет-пространстве таких популярных социальных сетей как Facebook, Instagram, мессенджеров Telegram, Whatsapp и др.
Блокировки и ограничения работы соцсетей и мессенджеров в Казахстане происходили неоднократно в последние несколько лет. До весны 2019 года они были фактически ежевечерними. Однако в последние два года практика таких блокировок снизилась, что, вне всяких сомнений, является позитивной переменой.
Предложенные в новом блоке поправок нормы – о необходимости регистрации иностранных интернет-платформ, соцсетей и мессенджеров в Казахстане; о необходимости назначения их руководителями исключительно граждан республики; о возможности блокировки или замедления работы ресурсов из-за отказа регистрироваться в Казахстане; об обязанности казахстанских руководителей иностранных онлайн-платформ, соцсетей и мессенджеров, в случае их регистрации в Казахстане, ограничивать доступ пользователей к определенной информации или всему ресурсу, включая к не ограниченной к распространению законом или решением суда информации, но той, “доступ к которой был временно приостановлен предписанием уполномоченного органа в области информации” (МИОР); о расширении полномочий соответствующих государственных органов – мы считаем репрессивными и направленными не на регулирование, а контроль Интернета, то есть, фактически, на введение в стране цензуры, которая прямо запрещена Конституцией и международными стандартами в области прав человека.
Существует вполне реальный риск, что крупные интернет-платформы, такие как Google, Mozilla, или социальные сети, как Facebook, с его мессенджером Whatsapp и социальной сетью Instagram, а также такие мессенджеры, как Telegram, откажутся регистрировать свои представительства в Казахстане на предлагаемых условиях, лишив тем самым казахстанцев свободного интернета.
Разработчики поправок и уполномоченный орган указывают, что нормы необходимы для борьбы с кибербуллингом и более быстрой коммуникации с иностранными платформами. Мы убеждены, что выбранный путь – неэффективный, а тактика проведения поправок под предлогом защиты прав ребенка является манипуляцией.
Принятие этих норм противоречит логике реформирования страны, о которой много говорится после президентских выборов 2019 года. Очевидно, что принятие этих поправок нанесет большой международный ущерб репутации страны и откатит Казахстан назад в общественно-политическом развитии. Это также противоречит обязательствам Республики Казахстан в области прав человека, частью которых являются цифровые права, а именно право на доступ и распространение информации, включая право детей получать и распространять информацию; право на неприкосновенность частной жизни; право на свободу объединения в сети Интернет; и другие права человека.
Любые вводимые государством ограничения прав человека, даже по допустимым мотивам, как, например, борьба с кибербуллингом, не должны лишать человека его других прав.
Полагаем необходимым полностью исключить поправки, касающиеся деятельности на территории Казахстана иностранных онлайн-платформ, включая соцсети и мессенджеры, а государству совместно с общественностью и экспертами выработать эффективные механизмы реагирования на кибербуллинг. Что не менее важно – его профилактику, а также расследование уже совершенных подобного рода правонарушений.
Все подобные инициативы, касающиеся развития и регулирования интернета, должны предваряться и сопровождаться обязательным обсуждением с IT-сообществом страны, правозащитным и широким гражданским обществом, заинтересованными группами, как, в данном случае, - самими детьми и подростками, с учетом их наилучших интересов, а также принципа развивающихся способностей детей, - для исключения цензуры и ограничения цифровых прав человека.
Если вы готовы присоединиться к заявлению, подпишите его. 15 октября письмо с собранными подписями будет передано в администрацию президента и парламент Казахстана.
Вячеслав Абрамов , интернет-журнал Vласть
Диана Окремова , ОФ “Правовой медиа-центр”
Асем Жапишева , masa.media, Тіл кеспек жоқ
Джамиля Маричева , ProTenge
Дмитрий Дубовицкий , YouTube-канал “За нами уже выехали”
Димаш Альжанов , политолог
Тамара Калеева , ОФ “Адил соз”
Адиль Джалилов , Международный центр журналистики MediaNet, Factcheck.kz
Думан Смаков , Международный центр журналистики MediaNet, Factcheck.kz
Алёна Кошкина , Международный центр журналистики MediaNet
Снежана Цой , Международный центр журналистики MediaNet, Factcheck.kz
Мунира Ахмарова , МЦЖ MediaNet, Factcheck.kz, интернет-журнал Vласть
Аслан Сеит , Factcheck.kz
Александр Григорянц , Factcheck.kz
Чингиз Уалихан , YouTube-канал “За нами уже выехали”, Factcheck.kz
Медет Есимханов , Factcheck.kz
Игорь Братцев , Международный центр журналистики MediaNet
Думан Терликбаев , Factcheck.kz
Толепберген Маликов , Factcheck.kz
Павел Банников , Factcheck.kz
Татьяна Чернобиль , консультант по международному праву в области прав человека, член Экспертной группы по цифровым правам
Роза Акылбекова , правозащитник, КМБПЧ
Диана Березовская , грант-менеджер, КМБПЧ
Ирина Медникова , руководитель Попечительского совета Молодежной информационной службы Казахстана
Василина Атоянц , исполнительный директор Молодежной информационной службы Казахстана
Дмитрий Тихонов , КМБПЧ
Гульмира Куатбекова , КМБПЧ
Зульфия Байсакова , ОЮЛ «Союз кризисных центров»
Эльвира Ватлина , ОФ «Детский фонд Казахстана»
Андрей Гришин , КМБПЧ, сайт Bureau.kz
Рустам Жантасов , ОФ «Правозащитный центр «Glotion»
Арайлы Ниязова , КМБПЧ
Гульмира Биржанова , Правовой медиа-центр
Арсен Аубакиров , ОФ «Human Rights Consulting Group», координатор Экспертной группы по цифровым правам
Елжан Кабышев , ОФ «Digital Paradigm», член Экспертной группы по цифровым правам
Опубликовано
(Обновление )
Сообщить о нарушении
При загрузке Ваших файлов и/или отчета произошла ошибка