Петиция ПРОТИВ проекта мусоросжигательных заводов и ЗА развитие переработки в Казахстане

Президенту Республики Казахстан К.-Ж. Токаеву
Депутатам Мажилиса Парламента Республики Казахстана

Депутатам Сената Парламента Республики Казахстан

Мы, граждане Казахстана, обращаемся к вам с требованием остановить проекты по строительству мусоросжигательных заводов (МСЗ) в Казахстане. Сегодня развитые страны уже отказываются от МСЗ как от устаревшей, НЕэкологичной и самой дорогой технологии обращения с отходами. ЕС еще в 2017 г. рекомендовал государствам-членам отказываться от общественной поддержки получения энергии из отходов и устранить экономические стимулы для сжигания, признав эту технологию барьером для реализации более экологически приемлемых альтернатив.

Аргументы:

1) МСЗ несут угрозу здоровью казахстанцев, в первую очередь, детей. Опубликовано более 250 исследований о пагубном воздействии выбросов МСЗ на здоровье человека. Это преждевременные роды, онкологические заболевания, нарушения функций репродуктивной, эндокринной и нервной систем человека, увеличение смертности от сердечно-легочных заболеваний.

2) МСЗ не решают проблему несанкционированных свалок и полигонов. При сжигании образуются летучая зола и шлаки. Летучая зола попадает в почву, в воду, проникает в растения, организмы животных и человека. Высокотоксичные золошлаковые отходы составляют 25-40% от их первоначального веса, для них нужны НОВЫЕ полигоны, уже для опасных отходов.

Также известно, что планируется сжигать только «свежий» мусор, поэтому МСЗ не освободят нас от уже накопившихся отходов в Казахстане.

3) Нас вводят в заблуждение, связывая остро стоящую проблему утилизации отходов с мифическим решением — производством энергии из отходов. Энергии на выходе получается мало и она очень дорогая, уже сейчас аукционная цена за мусорную энергию составляет 191,9 тг за кВт/ч., а каждая замена газоочистительных установок составляет ⅔ стоимости самого завода, что непременно ляжет тяжелым бременем на налогоплательщиков.

4) Поддержка и распространение мусоросжигания нарушает экологический кодекс РК, а именно гл.23 ст. 329, где закреплен приоритет предотвращения и сокращения образования отходов и их сортировки над утилизацией (сжиганием) и захоронением.
Вместо того, чтобы сокращать объемы отходов, производить только легкоперерабатываемую упаковку, переходить на многоразовую и оборотную тару, Казахстан будет вынужден производить топливо для МСЗ.

5) Согласно исследованиям морфологического состава отходов в г. Нур-Султан и в г. Алматы учеными Назарбаев университета и КазНИТУ им. Сатпаева соответственно переработке поддается 80% отходов, из них только 40-50% составляют органические отходы, которые легко можно переработать в удобрение или биогаз/биотопливо. В то же время Минэкологии приводит аргумент о необходимости сжигания 70% отходов, как неперерабатываемых, вместо того, чтобы внедрять новые технологии по обработке отходов, принимать реальные меры по сокращению и предотвращению неперерабатываемых и смешанных отходов.

В итоге, сжигание отходов из решения проблемы станет усугублением имеющихся острых проблем с качеством воздуха, здоровьем населения, захоронением опасных отходов, угрозой для продовольственной безопасности, уничтожит перерабатывающую отрасль и не позволит достигнуть целей по снижению выбросов парниковых газов.

Кроме того, согласование проекта по строительству 6 МСЗ было проведено с грубым нарушением принципов доступности информации и участия общественности в принятии решений.

Т. к. согласно Конституции государство ставит своей целью охрану окружающей среды, благоприятной для жизни и здоровья человека, ТРЕБУЕМ:

1) остановить проекты по строительству МСЗ;

2) обеспечить открытость информации и участие общественности в принятии решений по всем экопроектам согласно Орхусской конвенции, прекратить перекладывать ответственность за проведение общественных слушаний на заинтересованное лицо (инвестора);

3) признать энергию из отходов невозобновляемой, т. к. в качестве топлива используются отходы, произведенные из невозобновляемых ресурсов, таких как нефть и газ, запретить финансирование проекта по аналогии с ВИЭ;

4) в кратчайшие сроки принять законодательные меры по запрету оборота на территории Казахстана одноразовых изделий из пластика, на примере директивы ЕС, которая вступила в силу с 1 июля 2021 г.;

5) планомерно сокращать оборот товаров, тары и упаковки немедицинского назначения, которые не могут быть переработаны, а также имеют многоразовые альтернативы (например, ЕС до 2030 г. планирует перейти на легкоперерабатываемую и многоразовую упаковку);

6) рассмотреть альтернативные варианты восстановления пищевых отходов (пищевые отходы являются ценнейшим ресурсом для восстановления деградировавших земель - по оценкам ученых в Казахстане деградировано 70 % земель);

7) в обращении с отходами строго следовать принципу иерархии, закрепленному в Экологическом Кодексе РК.

Обращаемся к Президенту, как гаранту незыблемости Конституции и обеспечения законности действий государственной власти, и просим личного вмешательства в проект по строительству мусоросжигательных заводов.

Наши аккаунты в социальных сетях:
Facebook - СтопМСЗкз
Instagram - stopmsz_kz


Қазақстан Республикасының Президенті Қ.-Ж.Тоқаевқа
Қазақстан Республикасы Парламенті Мәжілісінің Депутаттарына Қазақстан Республикасы Парламенті Сенатының Депутаттарына

Біз, Қазақстан азаматтары, Сізге Қазақстанда қоқыс өртеу зауыттарын (ҚӨЗ) салу бойынша жобаларды тоқтату талабымен жүгініп отырмыз.

Бүгінгі таңда дамыған елдер қалдықтарды басқарудың ескірген, экологиялық емес және ең қымбат технологиясы ретінде қоқыс өртеу зауыттарынан бас тартуда. ЕО 2017 жылдың өзінде мүше мемлекеттерге қалдықтардан энергия алуды қоғамдық қолдаудан бас тартуды және бұл технологияны экологиялық тұрғыдан қолайлы басқа баламаларды іске асыруға кедергі ретінде тани отырып, жағудың экономикалық ынталандыруларын жоюды ұсынды.          

Аргументтер:

1) ҚӨЗ қазақстандықтардың, бірінші кезекте балалардың денсаулығына қауіп төндіреді. ҚӨЗ шығарындыларының адам денсаулығына зиянды әсері туралы 250-ден астам зерттеулер жарияланды. Бұл мерзімінен бұрын босану, онкологиялық аурулар, адамның репродуктивті, эндокриндік және жүйке жүйелері функцияларының бұзылуы, жүрек-өкпе ауруларынан болатын өлім-жітімнің артуы.

2) ҚӨЗ рұқсат етілмеген қоқыс орындары мен полигондар мәселесін шешпейді. Жану кезінде ұшатын күл мен шлактар пайда болады. Ұшатын күл топыраққа, суға түседі, өсімдіктерге, жануарлар мен адам ағзаларына енеді. Жоғары уытты күл-шлак қалдықтары олардың бастапқы салмағының 25-40%-ын құрайды, енді оларға қауіпті қалдықтар үшін жаңа полигондар қажет.

Сондай-ақ, бізге тек «жаңа» қоқысты жағу жоспарланғаны белгілі, сондықтан ҚӨЗ бізге Қазақстанда жиналып қалған қалдықтардан құтылуға көмектеспейді.

3) Қалдықтарды кәдеге жаратудың өткір проблемасын мифтік шешім - қалдықтардан энергия өндірумен байланыстыра отырып, бізді жаңылыстырады. Шығу энергиясы аз және ол өте қымбат, қазірдің өзінде қоқыс энергиясы үшін аукциондық баға кВт/сағ үшін 191,9 тг құрайды, ал газ тазалау қондырғыларын әр кез сайын ауыстыру зауыттың өзіндік құнының ⅔ құрайды, бұл салық төлеушілерге міндетті түрде ауыртпалық түсіреді.

4) қоқысты өртеуді қолдау және тарату ҚР экологиялық кодексін бұзады, атап айтқанда 329-баптың 23-тарауы, онда қалдықтардың пайда болуын болдырмау мен азайту және оларды жоюдың (өртеудің) және көмудің алдында сұрыптау басымдығы бекітілген. Қалдықтар көлемін қысқартудың, тек оңай өңделетін қаптаманы шығарудың, көп рет қолданылатын және айналымдағы ыдыстарға көшудің орнына, Қазақстан ҚӨЗ үшін отын өндіруге мәжбүр болады.

5) Нұр-Сұлтан және Алматы қалаларындағы қалдықтардың морфологиялық құрамын Назарбаев Университетінің және Қ.Сәтбаев атындағы ҚазҰТЗУ ғалымдарының зерттеуіне сәйкес, қалдықтардың 80%-ы өңдеуге жатады, олардың тек 40-50%-ын органикалық қалдықтар құрайды, оларды тыңайтқышқа немесе биогазға/биоотынға оңай өңдеуге болады. Сонымен бірге, экология министрлігі қалдықтарды өңдеудің жаңа технологияларын енгізудің, қайта өңделмейтін және аралас қалдықтарды азайту және алдын-алу үшін нақты шаралар қабылдаудың орнына, қайта өңделмейтін қалдықтардың 70%-ын өртеу қажеттілігі туралы дәлел келтіреді.

Нәтижесінде, қалдықтарды өртеу проблемаларды шешудің орнына ауа сапасы, халықтың денсаулығы, қауіпті қалдықтарды көму, азық-түлік қауіпсіздігіне төнетін қауіп сияқты өткір проблемаларды күшейте түседі, қайта өңдеу саласын жояды және парниктік газдар шығарындыларын азайту мақсаттарына қол жеткізуге мүмкіндік бермейді.

Бұдан басқа, 6 ҚӨЗ құрылысы бойынша жобаны келісу ақпаратқа қолжетімділік және жұртшылықтың шешімдер қабылдауға қатысу қағидаттарын өрескел бұза отырып жүргізілді.

Конституцияға сәйкес мемлекет адамның өмірі мен денсаулығына қолайлы қоршаған ортаны қорғауды өзінің мақсаты етіп қоятындықтан, БІЗ МЫНАЛАРДЫ ТАЛАП ЕТЕМІЗ:

1) ҚӨЗ құрылысы бойынша жобаларды тоқтатуды;

2) Орхус конвенциясына сәйкес барлық экожоба бойынша ақпараттың ашықтығын және жұртшылықтың шешім қабылдауға қатысуын қамтамасыз етуді, қоғамдық тыңдауларды өткізу үшін жауапкершілікті мүдделі тұлғаға (инвесторға) ауыстыруды тоқтатуды;

3) қалдықтардан алынатын энергияны жаңартылмайтын деп тануды, өйткені отын ретінде мұнай және газ сияқты жаңартылмайтын ресурстардан өндірілген қалдықтар пайдаланылады, ЖЭК-ке ұқсас жобаны қаржыландыруға тыйым салуды;

4) 2021 жылғы 1 шілдеден бастап күшіне енген ЕО директивасы мысалында Қазақстан аумағында пластиктен жасалған бір реттік бұйымдардың айналымына тыйым салу бойынша заңнамалық шараларды қысқа мерзімде қабылдауды;

5) қайта өңдеуге болмайтын, сондай-ақ қайта пайдалануға болатын
баламалары бар медициналық емес мақсаттағы тауарлардың, ыдыстар мен қаптамалардың айналымын жоспарлы түрде қысқартуды (мысалы, ЕО 2030 жылға дейін жеңіл қайта өңделетін және қайта пайдалануға болатын қаптамаға көшуді жоспарлап отыр);

6) тамақ қалдықтарын қалпына келтірудің баламалы нұсқаларын қарастыруды (тамақ қалдықтары деградацияланған жерлерді қалпына келтірудің ең құнды ресурсы болып табылады - ғалымдардың бағалауы бойынша Қазақстанда жердің 70%-ы деградацияланған);

7) қалдықтарды басқару кезінде ҚР Экологиялық кодексінде бекітілген
иерархия қағидатын қатаң сақтауды.

Президентке Конституцияның мызғымастығының және мемлекеттік билік іс-қимылының заңдылығын қамтамасыз етудің кепілі ретінде Үндеу жолдай отыра, қоқыс өртеу зауыттарын салу жөніндегі жобаға жеке араласуыңызды сұраймыз!

Біздің әлеуметтік желілердегі аккаунттарымыз:

Facebook -  СтопМСЗкз
Instagram -  stopmsz_kz