ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ,ΕΡΕΥΝΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ: Μη μεταβολή του ωρολόγιου προγράμματος του Ολοήμερου Νηπιαγωγείου

« ΨΗΦΙΣΜΑ ΓΙΑ ΤΗ ΜΗ ΜΕΤΑΒΟΛΗ
ΤΟΥ ΥΦΙΣΤΑΜΕΝΟΥ ΩΡΟΛΟΓΙΟΥ
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΤΟΥ
ΟΛΟΗΜΕΡΟΥ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟΥ »



Σκοπός του Νηπιαγωγείου, σύμφωνα με
τους υφιστάμενους νόμους, είναι να βοηθήσει τα νήπια να αναπτυχθούν σωματικά,
συναισθηματικά, νοητικά και κοινωνικά μέσα στα πλαίσια που ορίζει ο ευρύτερος
σκοπός της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Η προσχολική ηλικία
αποτελεί κρίσιμη και ουσιαστική περίοδο για την ολόπλευρη ανάπτυξη του παιδιού.


Παρατηρώντας
το Ωρολόγιο Πρόγραμμα του Ολοήμερου Νηπιαγωγείου, έτσι όπως ορίζεται μέσα από
την υπ'αριθμ. Φ. 32/190/81670/Γ1/8-8-2007 απόφαση του Υπουργείου Εθνικής
Παιδείας και Θρησκευμάτων, και αξιολογώντας τον παρακάτω πίνακα, κάνουμε τις
εξής διαπιστώσεις:

1.
Υπάρχει σαφής κοινωνική ευαισθησία, μιας και προβλέπεται η
διευκόλυνση εκείνων των γονέων που εργάζονται από πολύ νωρίς το πρωί, με την
εφαρμογή της Πρωινής – Προαιρετικής ζώνης

2. Τα παιδιά
προσέρχονται το πρωί και αποχωρούν το απόγευμα. Το γεγονός αυτό ελαχιστοποιεί
τον κίνδυνο που υπάρχει με τις συνεχείς πρόωρες αποχωρήσεις. Ο κίνδυνος αυτός
εστιάζεται στο γεγονός ότι δεν υπάρχει σε όλα τα σχολεία η κατάλληλη υποδομή,
ώστε να είναι ασφαλές το συνεχόμενο άνοιγμα της εξώπορτας, προκειμένου να γίνει
η αποχώρηση.

3.
Αυθόρμητες δραστηριότητες στις γωνιές δραστηριοτήτων κι
Παιδαγωγικά παιχνίδια : μετά την προσέλευση των νηπίων, και αφού κλείσει η
εξώπορτα, τα παιδιά μέσα από τις αυθόρμητες δραστηριότητες στις γωνιές
δραστηριοτήτων, αποφορτίζονται από την πρωινή ένταση και εντάσσονται ομαλά στην ομάδα και στο πρόγραμμα, ενώ μέσα από τα παιδαγωγικά παιχνίδια δίνεται
η δυνατότητα στο παιδί να πειραματιστεί, να δημιουργήσει με την φαντασία
του, να ελέγξει όσα έχει μάθει και να δημιουργήσει τις δικές του υποομάδες.

4.
Τα διαλείμματα είναι σωστά κατανεμημένα, ώστε να
εξασφαλίζεται η ομαλή λειτουργία του προγράμματος και να ελαχιστοποιείται ο
κίνδυνος πρόκλησης σωματικής βλάβης. Είναι δεδομένο, πως, το προαύλιο του
σχολείου, αποτελεί αναγκαίο συμπλήρωμα του σχολικού κτιρίου, διότι σε αυτό
λαμβάνουν χώρα αρκετές λειτουργίες του σχολείου (Ματσαγγούρας, 2001).
Σημαντικότερη από αυτές είναι το διάλειµµα, το οποίο δεν είναι απλώς χρόνος
ανάπαυλας και κοινωνικής εκτόνωσης όπου δρα το παιδί για τον εαυτό του, αλλά
είναι και χρόνος ελεύθερης επικοινωνίας των µμαθητών και συλλογικού παιχνιδιού,
αναπτύσσοντας με αυτόν τον τρόπο την κοινωνικότητά τους και την συλλογικότητά
τους.

5.
Η Ανάπτυξη των διαθεματικών δραστηριοτήτων, είναι
κατανεμημένες ισομερώς μέσα στη μέρα και πλαισιώνουν το πρόγραμμα, με τρόπο
ώστε μια θεματική ενότητα προς επεξεργασία αντιμετωπίζεται διαθεματικά κι
ολιστικά καθ'όλη την διάρκεια της ημέρας. Ο χρόνος που προβλέπεται για τις
διαθεματικές αυτές δραστηριότητες, ποικίλλει ανάλογα με την χρονική στιγμή
εφαρμογής. Έτσι λοιπόν, η πρώτη (1η) ανάπτυξη των διαθεματικών δραστηριοτήτων,
προβλέπεται στις 9:30, όπου τα παιδιά είναι ξεκούραστα και αποφορτισμένα, και
έχει διάρκεια μιας ώρας (1 ώρα), η δεύτερη (2η) έχει διάρκεια μισής ώρας (1/2
ώρας) και λαμβάνει χώρα το μεσημέρι, όπου τα παιδιά είναι κουρασμένα από το
διάλειμμα που προηγήθηκε και τις ελεύθερες δραστηριότητες, ενώ η τρίτη (3η)
διαθεματική δραστηριότητα έχει διάρκεια σαράντα πέντε λεπτών (45 λεπτών) και
γίνεται μετά την χαλάρωση και τον ύπνο των παιδιών, όπου έχουν πλέον χαλαρώσει
και μπορούν να επεξεργαστούν τα δεδομένα μιας διαθεματικής δραστηριότητας.
Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν, πως, οι τρεις (3) αυτές δραστηριότητες καλύπτουν
χρονικά το προς επεξεργασία θέμα, με τρόπο που να μην κουράζουν τα παιδιά,
αντίθετα του δημιουργούν ένα αίσθημα ασφάλειας και δημιουργικής έκφρασης.

Τα
αποτελέσματα ερευνών που διενεργήθηκαν σε γονείς και εκπαιδευτικό προσωπικό,
δείχνουν πως ο θεσμός του Ολοήμερου Νηπιαγωγείου αποτελεί πλέον έναν
επιτυχημένο θεσμό. Για να αξιοποιηθούν όμως στο μέγιστο βαθμό οι δυνατότητες
που προσφέρει το διευρυμένο ωράριο στο Ολοήμερο Νηπιαγωγείο, θα πρέπει να δοθεί
έμφαση στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα, το οποίο θα έχει διαρκή ροή, ενότητα και
συνέχεια καθ'όλη τη διάρκεια της ημέρας και δεν θα διαχωρίζεται σε δύο (2) μέρη
ανάλογα με την βάρδια (Ντολιοπούλου, 2002). Το ωρολόγιο πρόγραμμα του Ολοήμερου
Νηπιαγωγείου, εκτείνεται χρονικά από τις 8:00 έως τις 15:45, και ο επιπλέον
χρόνος που το παιδί περνάει στο Ολοήμερο Νηπιαγωγείο προσφέρεται για τον
εμπλουτισμό του αναλυτικού προγράμματος, τον επαναπροσδιορισμό της διδακτικής
πράξης με ανανέωση των μεθόδων διδασκαλίας, την καλύτερη συνεργασία
εκπαιδευτικού παιδιών και εκπαιδευτικών μεταξύ τους, την ανατροφοδότηση του
προγράμματος μέσα από την αξιολόγηση, την ολόπλευρη ανάπτυξη του παιδιού.

ΕΝΙΑΙΟΥ ΤΥΠΟΥ ΟΛΟΗΜΕΡΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ

Η
τελευταία εγκύκλιος που απέστειλε το Υπουργείο Παιδείας προς όλες τις Δ/νσεις
Εκπαίδευσης, θέτει απαράκλητες προϋποθέσεις ώστε να μπορέσουν να εγγράψουν οι
γονείς που το επιθυμούν τα παιδιά τους στα Ολοήμερα Τμήματα, απόφαση που
προκάλεσε την μείωση στις εγγραφές των προνηπίων, καθώς όλο γνωρίζουμε πολύ
καλά πως δεν έχουν όλοι οι άνεργοι πρόσβαση στις κάρτες ανεργίας του ΟΑΕΔ. Σε
αυτό το κλίμα συρρίκνωσης του Ολοήμερου Νηπιαγωγείου, έρχεται να προστεθεί και
η επερχόμενη θεσμοθέτηση του Ενιαίου Τύπου Ολοήμερου Νηπιαγωγείου, το ωράριο
του οποίου θα είναι 8:15 – 13:15, ενώ από τις 13:30 – 13:45, το πρόγραμμα θα
είναι προαιρετικό. Αυτός ο νέος τύπος Ολοήμερου Νηπιαγωγείου προκαλεί τον
κατακερματισμό της γνώσης και επικροτεί την προαιρετικότητα στη μάθηση ενώ
αποκλείει νήπια και προνήπια από το ύστατο αγαθό της μάθησης και της γνώσης.

Ενώ
το υφιστάμενο Ωρολόγιο Πρόγραμμα του Ολοήμερου Νηπιαγωγείου, συμβάλλει τα
μέγιστα στην ολόπλευρη ανάπτυξη του νηπίου, δεν συμβαίνει το ίδιο και με το
Ωρολόγιο Πρόγραμμα του Ενιαίου Τύπου Ολοήμερου Νηπιαγωγείου.

Παρατηρήσεις μας:

Αποδομώντας το Ενιαίου Τύπου
Ολοήμερου Νηπιαγωγείου, διαπιστώνουμε, με μια πρώτη ματιά, πως, αυτή η
δομική μορφή του Νηπιαγωγείου, προσομοιάζει, επικίνδυνα, με το Ενιαίο
Τύπου Ολοήμερου Δημοτικού σχολείου, ενώ αποτελείται από δύο (2), αυτόνομα,
ημερήσια προγράμματα: το πρωινό και το προαιρετικό μεσημεριανό. Το πρωινό
πρόγραμμα ξεκινάει στις 8:15, με την προσέλευση των παιδιών και λήγει στις
13:00 με την αποχώρηση όσων το επιθυμούν. Το μεσημεριανό πρόγραμμα
ξεκινάει στις 13:00 και λήγει με την αποχώρηση των παιδιών στις 16:00. Δεν
υπάρχει λοιπόν συνέχεια στο πρόγραμμα, αλλά δύο (2) κομμάτια που
λειτουργούν αυτοτελώς.

Διαλείμματα: πέντε (5) διαλείμματα
καθ'όλη τη διάρκεια της ημέρας, η χρονική διάρκεια των οποίων κυμαίνεται
από δέκα (10) λεπτά έως μισή (1/2) ώρα. Μετά από κάθε είδους
δραστηριότητας, ακολουθεί διάλειμμα. Με αυτόν τον τρόπο αυξάνεται η
επικινδυνότητα του προγράμματος, καθώς μιλάμε για παιδιά τεσσάρων (4) έως
έξι (6) ετών, που προκειμένου να επανέλθουν από το διάλειμμα στο ημερήσιο
πρόγραμμα, είναι απαραίτητη μια περίοδος αποφόρτισης και χαλάρωσης. Τα
πολλαπλά διαλείμματα, διάρκειας δέκα (10) και δεκαπέντε (15) λεπτών,
αυξάνουν, στο μέγιστο βαθμό, την επικινδυνότητα, ενώ δεν προάγουν, σε
καμία περίπτωση, τον παιδαγωγικό και κοινωνικό ρόλο του διαλείμματος.

Δραστηριότητες : Για τα παιδιά που διαθέτουν
τις προδιαγραφές (βλ. Βεβαιώσεις ανεργίας, βεβαιώσεις εργασίας) και που
παραμένουν στο Προαιρετικό Ολοήμερο Πρόγραμμα, το Ενιαίο Τύπου Σχολείου,
φροντίζει ώστε να προγραμματιστούν και να λάβουν χώρα πέντε ημερήσιες
δραστηριότητες με διάρκεια που κυμαίνεται από είκοσι πέντε λεπτά έως
ενενήντα λεπτά (ήτοι μιάμιση (1 1/2) ώρα). Αναρωτιόμαστε, βλέποντας ένα
τέτοιο προσχέδιο, ποια μπορεί να είναι η παιδαγωγική αξία εφαρμογής ενός
τέτοιου προγράμματος σε παιδιά ηλικίας τεσσάρων και πέντε ετών; Ποιος
εκπαιδευτικός στόχος προσβλέπει σε δραστηριότητες που υπερβαίνουν τις
τρεις ώρες ημερησίως; Με ποιο τρόπο ένα παιδί, προσχολικής ηλικίας, θα
μπορέσει να ανταπεξέλθει σε ρυθμούς δημοτικού σχολείου, χωρίς αυτό να
επηρεάσει ολόκληρο τον ψυχισμό του;

Πρόγευμα : Δεν προβλέπεται πρόγευμα
για τα νήπια. Αντιπαιδαγωγική σκέψη και επικίνδυνη για την αρμονική
σωματική τους ανάπτυξη.

Αυθόρμητες δραστηριότητες
στις γωνιές του Νηπιαγωγείου : Δεν προβλέπονται.

Συζήτηση - Ημερήσιος
προγραμματισμός, Απολογισμός των πεπραγμένων και προγραμματισμός για την
επόμενη μέρα :
Δεν προβλέπονται

Αποχωρήσεις : προβλέπονται τρεις (3): 1.
Στις 13:00, 2. Στις 2:00 και 3. Στις 16:00. Αντιπαιδαγωγικό μέτρο, μιας
και αυξάνεται η επικινδυνότητα, από το συνεχές άνοιγμα της κεντρικής
πόρτας του Νηπιαγωγείου, ενώ στα παιδιά δημιουργείται σύγχυση από τις
συνεχής αποχωρήσεις και δυσκολία επανένταξής τους στο ημερήσιο πρόγραμμα.

Αντιπαραβάλλοντας τα δύο ωρολόγια προγράμματα, αντιλαμβανόμαστε πως το
Νέου Τύπου Ενιαίου Ολοήμερου Νηπιαγωγείου, σε καμία περίπτωση, δεν προάγει την
παιδαγωγικότητα του θεσμού του Νηπιαγωγείου και του θεσμού του Ολοήμερου
Νηπιαγωγείου, ενώ αντίθετα βάζει σε κίνδυνο την ολόπλευρη ανάπτυξη των νηπίων
και την συναισθηματική τους ωριμότητα.

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ

1.
Η δομή του Ολοήμερου Νηπιαγωγείου και το εκπαιδευτικό του
πρόγραμμα είναι ενιαίο. Δεν διασπάται και καλύπτει όλη την ημέρα. Ο/Η
εκπαιδευτικός και οι μαθητές υλοποιούν σταδιακά τις τρεις (3) Διαθεματικές
Δραστηριότητες καθ'όλη τη διάρκεια της ημέρας, σε ένα πρόγραμμα που έχει την
αφετηρία του κατά την προσέλευση των παιδιών και ολοκληρώνεται με την αποχώρηση
των νηπίων. Κάθε άλλη προσπάθεια που γίνεται προκειμένου να εφαρμοστεί ένα
εκπαιδευτικό σύστημα που στερείται μελέτης και βιβλιογραφικής ανασκόπησης, μόνο
ανατρεπτικά αποτελέσματα μπορεί να έχει στην ολόπλευρη και αρμονική ανάπτυξη
του νηπίου, ενώ καταστρατηγεί την παιδαγωγικότητα και την επιστημοσύνη του
Ολοήμερου Νηπιαγωγείου.

2.
Ο/η
Νηπιαγωγός βρίσκεται με τα νήπια 60 Λεπτά/Ώρα, και ως εκ τούτου, κάθε λεπτό από
την άφιξη των νηπίων μέχρι και την αποχώρησή τους, ο/η εκπαιδευτικός καλύπτει
διδακτικό ωράριο και ως τέτοιο πρέπει να χαρακτηρίζεται. Αναρωτιόμαστε αλήθεια,
με ποια ακριβώς λογική, και σύμφωνα με το Ενιαίου Τύπου Ολοήμερο Νηπιαγωγείο,
δεν θεωρείται εκπαιδευτικός χρόνος, ο χρόνος της υποδοχής, των διαλειμμάτων και
της αποχώρησης;

3.
Από την
επόμενη σχολική χρονιά της θεσμοθέτησης του Ολοήμερου Νηπιαγωγείο (σχολικό έτος
1998-1999) και έως και το σχολικό έτος 2015-2016, ουδέποτε, κατά την διάρκεια
αυτών των ετών, δεν ζητήθηκε από τους γονείς να προσκομίσουν οποιεσδήποτε
βεβαιώσεις προκειμένου να φοιτήσουν τα παιδιά τους στο Ολοήμερο Τμήμα.
Χαρακτηριστικά, οι εγκύκλιοι αναφέρουν πως “Στο Ολοήμερο νηπιαγωγείο
φοιτούν χωρίς περιορισμό όλα τα νήπια για τα οποία κατατέθηκε δήλωση,
ανεξάρτητα αν οι γονείς τους είναι εργαζόμενοι ή όχι. Κατά συνέπεια δεν θα
ζητείται κανένα στοιχείο της οικονομικής και οικογενειακής τους κατάστασης” .


4. Έχοντας ως γνώμονα
τη σημαντικότητα του θεσμού του Ολοήμερου, όπως αναλυτικά παρατέθηκε παραπάνω,
αλλά και τους κινδύνους που εγκυμονούνται από την εφαρμογή του Ενιαίου Τύπου
Ολοήμερου Νηπιαγωγείου και την μεταβολή του ωρολογίου προγράμματός του, ΑΠΑΙΤΟΥΜΕ:

α) τη μη μεταβολή του ωρολογίου
προγράμματος του υφιστάμενου θεσμού

του ολοήμερου
Νηπιαγωγείου και

β) τη διασφάλιση
της παιδαγωγικού χαρακτήρα του θεσμού και την προάσπιση του παιδαγωγικού του ρόλου.
γ)την κατοχύρωση του ωραρίου των νηπιαγωγών.